Η συχνότητα εμφάνισης της λοίμωξης με τον FIV έχει αποτιμηθεί με ορολογικές εξετάσεις σε πολλές χώρες και παρουσιάζει παγκόσμια εξάπλωση. Περίπου έχει προσβληθεί το 10 – 15% του παγκόσμιου πληθυσμού γατιών. Χαρακτηριστικό είναι ότι ό ιός της ανοσολογικής ανεπάρκειας της γάτας, δεν προσβάλλει τον σκύλο.
Σε νοικοκυριά με μια γάτα, που ζει αποκλειστικά μέσα στο σπίτι, η συχνότητα αυτή είναι μικρότερη του 1%. Στις αδέσποτες και τις άγριες γάτες στις Η.Π.Α, το ποσοστό μόλυνσης κυμαίνεται από 2-4%. Σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ιαπωνία, όπου υπάρχουν πολλές αδέσποτες γάτες το ποσοστό μόλυνσης στις αδέσποτες γάτες μπορεί να φτάσει και το 25-30%.
Προσβάλλονται γάτες όλων των ηλικιών (από 2 μηνών μέχρι 18 ετών). Η πιθανότητα μόλυνσης αυξάνει με την ηλικία και γάτες από 6 ετών και πάνω προσβάλλονται συχνότερα.
Η πλειονότητα των FIV-θετικών και συμπτωματικών γατών έχουν ηλικία μεγαλύτερη των 6 ετών λόγω της μακροχρόνιας ασυμπτωματικής περιόδου που προηγήθηκε.
Οι ομάδες υψηλού κινδύνου περιλαμβάνουν γάτους που ζουν αποκλειστικά έξω από το σπίτι ή που έρχονται σε επαφή με αδέσποτες γάτες. Οι σεξουαλικά δραστήριοι γάτοι κινδυνεύουν περισσότερο λόγω της επιθετικής τους συμπεριφοράς, που μπορεί να οδηγήσει στη μετάδοση του ιού με τα δαγκώματα.
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι μεταδίδεται στον άνθρωπο όμως η ανοσοκαταστολή που παρουσιάζουν οι γάτες τις καθιστούν ευάλωτες σε ευκαιριακές μολύνσεις από παθογόνους μικροοργανισμούς που είναι επικίνδυνοι για ορισμένους ανοσοκατεσταλμένους ανθρώπους.
ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Ο ιός απεκκρίνεται με το σάλιο και μεταδίδεται άμεσα μέσω του σημείου του δαγκώματος. Γι αυτό οι ενήλικοι και σεξουαλικά ενεργοί γάτοι που ζουν αποκλειστικά έξω συνιστούν ομάδα υψηλού κινδύνου λόγω της επιθετικής συμπεριφοράς του στην προσπάθεια οριοθέτησης της περιοχής τους.
Η μετάδοση από τη γατομητέρα στα νεογέννητα γατάκια μέσω του πλακούντα ή δια μέσω του θηλασμού έγινε μόνο πειραματικά και στην φύση είναι σπάνια. Συχνότερα οι μολυσμένες γατομητέρες περνούν αντισώματα κατά του FIV στα γατάκια που θηλάζουν γεγονός που εξηγεί το ψευδώς θετικό αποτέλεσμα στα τεστάκια ELISA όταν αυτά γίνονται κατά τους πρώτους 6 μήνες ζωής τους.
Ο FIV μπορεί να μεταδοθεί και με την μολυσμένη μετάγγιση αίματος.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Η κλινική εικόνα της νόσου επηρεάζεται από την ηλικία και τη φυσική κατάσταση της υγείας της γάτας, το στέλεχος και το φορτίο του ιού, την οδό μόλυνσης, και την αλληλεπίδραση με συνυπάρχοντες λοιμογόνους παράγοντες.
Το σύνδρομο της στοματίτιδας-ουλίτιδας, η υποτροπιάζουσα ρινίτιδα-επιπεφυκίτιδα, η προοδευτική απώλεια του σωματικού βάρους, η διάρροια και ο πυρετός είναι οι συχνότερες κλινικές εκδηλώσεις της λοίμωξης από τον FIV.
Η πορεία της λοίμωξης αρχίζει με οξεία φάση όπου οι επιπτώσεις είναι ήπιες και παροδικές, χωρίς συνήθως να γίνονται αντιληπτές. Η γάτα μπορεί να παρουσιάσει πυρετό, ουδετεροπενία και λευκοπενία, γενικευμένη λεμφογαγγλιομεγαλία. Στη συνέχεια ακολουθεί μία παρατεταμένη λανθάνουσα περίοδος η οποία μπορεί να διαρκέσει και αρκετά χρόνια μέχρι την εμφάνιση των επιπτώσεων της κυτταρικής ανοσοαανεπάρκειας, δηλαδή οι προσβεβλημένες από FIV γάτες παραμένουν κλινικά υγιείς για αρκετά χρόνια πριν από την εκδήλωση των συμπτωμάτων.
Η τελική φάση της νόσου όπου χαρακτηρίζει την ανοσολογική ανεπάρκεια,εμφανίζεται σε γάτες στις οποίες η λοίμωξη από τον FIV είναι προχωρημένη και προδιαθέτει σε χρόνιες ή υποτροπιάζουσες ευκαιριακές λοιμώξεις και χρόνια φλεγμονώδη νοσήματα. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να παρατηρηθεί οποιοσδήποτε συνδυασμός των πιο κάτω:
- Προοδευτική απώλεια σωματικού βάρους και γενικευμένη μυϊκή αδυναμία,
- Χρόνιες ή υποτροπιάζουσες βακτηριδιακές λοιμώξεις που υποχωρούν παροδικά με τη χορήγηση αντιβιοτικών και στη συνέχεια υποτροπιάζουν όπως: Στοματίτιδα (Διαπιστώνεται στο 50% των γατών), Ουλίτιδα, Περιοδοντίτιδα, Πυώδης Ρινίτιδα και Επιπεφυκίτιδα, Πνευμονία, Οξεία ή Χρόνια Διάρροια, Αποστήματα, Φλυκταινώδης δερματίτιδα, Πυώδης Ωτίτιδα, Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις
- Υφέσιμος πυρετός άγνωστης αιτιολογίας
- Γενικευμένη λεμφογαγγλιομεγαλία
- Επίμονη και υποτροπιάζουσα αναιμία, λευκοπενία
- Νευρολογικές διαταραχές κυρίως στα νεαρά γατάκια
- Νεοπλασία
- Νεφροπάθεια- Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
- Παθήσεις του οφθαλμού
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση της λοίμωξης από τον FIV στην καθημερινή πράξη βασίζεται στην ανίχνευση των αντιϊκών αντισωμάτων στον ορό του αίματος με διάφορες μεθόδους και τεχνικές όπως ELISA. Οι αδέσποτες γάτες που έχουν ηλικία μεγαλύτερη των 6 μηνών θα πρέπει να ελέγχονται για την παρουσία των αντισωμάτων αυτών. Και οι γάτες στις οποίες ο κίνδυνος έκθεσης στον ιό αυτό είναι αυξημένος θα πρέπει να επανεξετάζονται περιοδικά.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Μέχρι σήμερα καμία θεραπεία δεν είναι αποτελεσματική απέναντι στον FIV από την στιγμή που θα εγκατασταθεί η λοίμωξη. Οι επιβεβαιωμένες λοιμώξεις παραμένουν εφόρου ζωής και είναι ανίατες.
Οι κλινικά υγιείς αλλά οροθετικές στον FIV γάτες μπορούν να παραμείνουν ασυμπτωματικές για χρόνια, ενώ οι άρρωστες μπορούν να ελεγχθούν για μήνες ή χρόνια με υποστηρικτικά μέτρα, αντιϊκές και ανοσορυθμιστικές ουσίες και αντιβιοτικά, σε περίπτωση που εμφανιστούν βακτηριδιακές επιπλοκές.
Στόχος της θεραπευτικής αγωγής είναι η μείωση του φορτίου του ιού με αντιϊκά φάρμακα και η διέγερση της ανοσολογικής απάντησης της γάτας με ανοσορυθμιστικά φάρμακα.
ΠΡΟΓΝΩΣΗ
Οι κλινικά υγιείς αλλά οροθετικές γάτες μπορούν να παραμείνουν ασυμπτωματικές για αρκετά χρόνια. Σε ορισμένες συμπτωματικές γάτες η ποιότητα ζωής διατηρείται καλή για μήνες ή και χρόνια.
ΠΡΟΛΗΨΗ
Η καλύτερη πρόληψη είναι η αποφυγή έκθεσης στον ιό με τη διατήρηση της γάτας μέσα στο σπίτι.
Η ωοθηκυστερεκτομή και ο ευνουχισμός των γατών που ζουν και έξω από το σπίτι θα περιορίσει την επιθετική συμπεριφορά και την περιπλάνηση στους δρόμους.
Πρέπει να αποφεύγεται η επαφή με αδέσποτες και άγριες γάτες, όπως επίσης με γάτες που ζουν έξω από το σπίτι και δεν έχουν ελεγχθεί για FIV, επειδή συνιστούν ομάδα υψηλού κινδύνου. Οι προσβεβλημένες γάτες πρέπει να απομονώνονται για να περιοριστεί ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού. Και τέλος συνίσταται ο ευνουχισμός και ωοθηκυστερεκτομή των θετικών στον FIV γατών. Ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η απομάκρυνση των θετικών θηλυκών γατών από την αναπαραγωγή.
Οπότε πρόληψη υπάρχει μόνο μία και μοναδική, να στειρώσετε τη γάτα σας και μην την αφήνετε να βγαίνει έξω και να έρχεται σε επαφή με τις αδέσποτες.
Τέλος, ο ιός της ανοσολογικής ανεπάρκειας της γάτας δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο. Αν τώρα η αγαπημένη σας γάτα έχει την ατυχία να προσβληθεί από τον ιό της ανοσολογικής ανεπάρκειας -AIDS-(FIV) αυτό που οπωσδήποτε χρειάζεται είναι ένας επιμελής και τακτικός κτηνιατρικός έλεγχος κάθε φορά που παρουσιάζει το παραμικρό πρόβλημα υγείας.